Thema’s > Deense vlag
De Deense vlag wordt in Denemarken liefkozend de Danebrog genoemd, Deens voor Deens doek. Volgens de legende is de vlag uit de hemel komen vallen tijdens de slag om Lyndanisse (Tegenwoordig Tallinn) in 1219. Uiteraard werd de strijd, dankzij de vlag, gewonnen. Als dat waar is, is de vlag van Denemarken verruit de oudste vlag ter wereld. Een betrouwbaarder bron dateert uit de 14e eeuw. Ook als we ons baseren op deze bron, is de Deense vlag vermoedelijk de oudste vlag die sinds het ontstaan onveranderd is gebleven.
De Deense vlag is rechthoekig en bestaat uit een wit Scandinavisch kruis op een rood veld. Volgens een wet van 11 juni 1748 moet het witte kruis 1/7 van de hoogte van de vlag zijn. De twee eerste velden moeten vierkant van vorm zijn en de twee buitenste velden moeten 6/4 van de lengte van de eerste twee velden zijn. De kleur werd vastgesteld als “rood”. Na 1748 zijn deze afmetingen echter ruim geïnterpreteerd tot op de dag van vandaag.
De betekenis van de Deense vlag heeft in de loop der eeuwen aan verandering bloot gestaan.
Er zijn aanwijzingen dat de vlag niet uniek was voor Denemarken. Veel kleine staten in het Heilige Roomse Rijk (of, zoals in het geval van Denemarken, langs de grenzen van dat rijk) gebruikten soortgelijke vlaggen, waaronder Zwitserland en Savoye. De keizerlijke oorlogsvlag van het rijk had precies dit ontwerp, waarbij het rode veld de strijd symboliseerde en het witte kruis de heilige zaak suggereerde waarvoor de strijd werd gestreden.
De Deense versie van die oorlogsvlag is een spandoek met zwaluwstaart en een uniek, niet in het midden gelegen Scandinavisch kruis, waarvan de armen zich uitstrekken tot aan de randen van de vlag; het wordt echter uitsluitend in verband gebracht met de staat en het leger.
Was de Deense vlag tot 1800 vlag een symbool voor de monarchie dat voorbehouden was aan het koningshuis en vloot veranderde dit rond 1800 in een “nationaal symbool van Denemarken”. In 1849, tijdens de strijd om een grondwet, schaarden de Denen zich achter een rechthoekige vorm van de vlag en begonnen deze voor het eerst te beschouwen als behorend tot zowel de burgerij als de autoriteiten.
Het volk eigende zich de vlag toe. Dat blijkt uit het steeds vaker gebruik van de vlag buitenshuis en het groeiend aantal (gebruiks)voorwerpen waar de vlag op afgebeeld werd. Dit gebeurde in eerste instantie zeer tegen de zin van de Deense vorst. Maar in het nieuwe Denemarken dat ontstond vanaf 1840 en de gewapende strijd in en om Sleeswijk (1848-50) was men op zoek naar een nationaal symbool, dat in de vlag van het koningshuis gevonden werd.
De vlag is een multifunctioneel symbool gebleken, dat tegenwoordig door de staat en het koningshuis voor officiële doeleinden gebruikt wordt. Onder de bevolking leeft de vlag ook als “nationaal symbool van Denemarken” en uiting van vreugde, en dient ter viering van verjaardagen en overwinningen van sportteams, ter versiering van kerstbomen en ter aanprijzing van handelswaar. U zult de vlag dan ook veelvuldig tegenkomen op uw vakantie in Denemarken.
Mede dankzij de vlag hebben de inwoners van Denemarken tot op de dag van vandaag een sterk nationaal gevoel.