Thema’s > Taal

De nationale taal van Denemarken is Deens ( Dansk ), een Scandinavische taal die zijn wortels heeft in het Oudnoors. Om deze reden lijkt het moderne Deens op het Noorse Bokmål en enigszins op het Zweeds, en is het tot op zekere hoogte begrijpelijk voor sprekers van die talen, vooral in geschreven vorm. Het geluid ervan wordt echter meer beïnvloed door de keelklank van de Duitse taal dan door de zangerige talen in het noorden, en het begrijpen van gesproken Deens kan moeilijker zijn voor degenen die alleen Zweeds of Noors spreken.

Het Deens behoort tot de Scandinavische groep van Germaanse talen. Het aantal Deens sprekenden wordt wereldwijd geschat op 6 miljoen. Buiten de 5,5 miljoen sprekers in Denemarken zijn dat bewoners van (voormalige) Deense rijksdelen en geëmigreerde Denen. Groenland en de Færöer eilanden zijn als autonome rijksdelen formeel nog onderdeel van het Deense koninkrijk. Daarom valt de taal er op scholen onder het verplichte lespakket. Voor de meeste van de 57.000 Groenlanders is Deens de 2e taal en zo’n 6000 ervan zijn etnische Denen. Hetzelfde geldt voor een flink deel van de 75.000 oorspronkelijke inwoners van de Færöer eilanden tussen IJsland en Schotland (Færøerne in het Deens). Van hen wonen zo’n 25.000 in Denemarken en op de eilanden zelf wonen rond 3000 etnische Denen. Alleen hier is Deens nog de 2e officiële voertaal. Een deel van het Duitse Sleeswijk was lang Deens. Er wonen niet ver van de grens nog zo’n 50.000 etnische Denen waarvan een deel de taal nog spreekt. Ook kent Sleeswijk-Holstein dialecten met Deense invloeden. Op Groenland en in Duitsland is Deens een erkende minderhedentaal. IJsland viel tot 1944 onder het Deense koninkrijk en tot in 1999 was Deens op de IJslandse basisscholen verplicht.

Denen waarderen en bewonderen pogingen om Deens te leren over het algemeen, maar het is gebruikelijk dat ze in het Engels reageren als iemand Deens probeert te spreken. Voel u hierdoor niet gedemotiveerd of in de steek gelaten, want de Denen zijn zelden van plan uw inspanningen teniet te doen.

In Denemarken zelf kunnen lang niet alle mensen elkaar even gemakkelijk verstaan; de vele dialecten lopen sterk uiteen. Dat is een erfenis uit de tijd dat het verkeer tussen de Deense eilanden en Jutland moeilijker was dan tegenwoordig en de Denen in geïsoleerde dorpsgemeenschappen leefden waar zich al snel een eigen dialect ontwikkelde.

Engels wordt veel gesproken in Denemarken en veel Denen (80-90% van de bevolking) spreken de taal vloeiend; het is voor Denen verplicht om vanaf jonge leeftijd Engels op school te leren. De Denen spreken meer buitenlandse talen dan de meeste Europese volkeren. 93% van de bevolking ziet het spreken van een vreemde taal noodzakelijk voor hun carrière.

Een aanzienlijk aantal Denen heeft een goede kennis van het Duits , en dit wordt op grote schaal gevolgd op Deense scholen. Het wordt veel gesproken in Zuid-Jutland, waar het is aangewezen als minderheidstaal.

Faeröers is de officiële taal van de Faeröer .

Groenlands is de officiële taal van Groenland .

Buitenlandse televisieprogramma’s en films worden vrijwel altijd in de originele taal vertoond met Deense ondertiteling. Alleen kinderprogramma’s worden in het Deens nagesynchroniseerd.

Het Deens is een taal die, als je iedereen Deens tegen je laat praten, binnen een paar maanden best te leren is. Hoewel de uitspraak soms lastig is, is de grammatica vrij simpel en erg consequent. Het Deense alfabet heeft, in tegenstelling tot de 26 letters die we in Nederland gewent zijn, 29 letters. Het Nederlandse alfabet is aangevuld met de tekens å, æ, en ø. Daardoor is het Deense alfabet:

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z æ ø å
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Æ Ø Å

Een paar Deense woorden:

Aankomst = Ankomst.
Bedankt = Tak
Dag (bij afscheid) = Farvel.
Dank U = Tak.
Goedemorgen = Godmorgen.
Goedenavond = Godaften
Goedendag = Goddag
Goedenacht = Godnat
Gestoomd = Dampet.
Ik heet… = Jeg hedder….
Ik hou van je = Jeg elsker dig
Ja = Ja.
Lunch = Frokost.
Nee = Nej.
Prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar = Glædelig jul og godt Prettige verjaardag = Tillykke med fødselsdagen
Tentoonstelling = Udstilling.
Uitgang = Udgang.
Welkom = Velkommen
nytår

Tellen tot tien in het Deens:

1 = en / et
2 = to
3 = tre
4 = fire
5 = fem
6 = seks
7 = syv
8 = otte
9 = ni
10 = ti

Dagen van de week:

maandag = mandag
dinsdag = tirsdag
woensdag = onsdag
donderdag = torsdag
vrijdag = fredag
zaterdag = lørdag
zondag = søndag

Maanden van het jaar:

januari = januar
februari = februar
maart = marts
april = april
mei = maj
juni = juni
juli = juli
augustus = august
september = september
oktober = oktober
november = november
december = december

Links

Verder oefenen in de Deense taal (soms met audio):
http://linguanaut.com/english_danish.htm
http://www.bbc.co.uk/languages/other/quickfix/danish.shtml
https://www.speakdanish.dk/en/introduction/index.php
http://goscandinavia.about.com/od/knowledgesafety/a/danphrases.htm
http://www.101languages.net/danish/basics.html
http://www.denmarkfacts.com/learn_danish_online.html