Of je nu een allergie hebt of met iemand reist die er een heeft, het kan stressvol zijn om met onbekende voedingsmiddelen om te gaan en niet te weten wat je kunt eten. Hopelijk helpt dit artikel je om je in Denemarken te redden.

EU-allergiewetgeving

Denemarken valt onder de EU-wetgeving met betrekking tot de meest voorkomende gevaarlijke voedselallergenen. Dit betekent dat u, wanneer u uit eten gaat in restaurants, cafés, hotels of vergelijkbare gelegenheden, men wettelijk verplicht is uit te leggen wat er in het voedsel zit.

Bij het kopen van voorverpakt voedsel worden ingrediënten die een van deze allergenen bevatten meestal vetgedrukt of in hoofdletters weergegeven. Hier is een lijst met de 14 meest voorkomende voedselallergenen, inclusief de Deense vertaling:

• Glutenbevattende granen – glute​nholdige kornprodukter
• Schaaldieren – krebsdyr
• Eieren – æg
• Vis – vis
• Pinda’s – jordnødder
• Sojabonen/producten – soja en producten op sojabasis
• Melk – mælk
• Noten/boomnoten – nødder
• Selderij – selleri
• Mosterd – sennep
• Sesam – sesamfrø
• Zwaveldioxide en sulfieten – svovldioxid en sulfitter in concentratie
• Lupine – lupine
• Weekdieren – bløddyr

Meer specifieke informatie over deze allergenen en hoe deze op de Deense verpakking vermeld kunnen worden, vindt u op de website van de Deense Dienst voor Veterinaire en Levensmiddelen (Fødevarestyrelen).

Afhankelijk van uw allergie kan het een goed idee zijn om de Deense woorden te leren voor gewone voedingsmiddelen die uw allergeen kunnen bevatten, zoals ost, fløde of vallepulver (kaas, room of weipoeder) voor melkallergieën, hoewel deze vaak ook worden gevolgd door de naam van het allergeen in kwestie. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat weipoeder op een ingrediëntenlijst vermeld staat als vallepulver (af mælk) [weipoeder (uit melk)].

Veel voorkomende granen waar je op moet letten op de ingrediëntenlijsten zijn hved (tarwe), rug (rogge), havre (haver) en byg (gerst). Tot de noten behoren hasselnød (hazelnoot), valnød (walnoot), cashewnød (cashewnoot), pekannød (pecannoot), paranød (paranoot), pistacie (pistache) en makadamianød (macadamianoot).

Houd er rekening mee dat dit geen uitputtende lijst is, dus controleer elk ingrediënt dat vetgedrukt is op een ingrediëntenlijst voordat u gaat eten om er zeker van te zijn dat het niet iets is waarvoor u allergisch bent.

Let op: veel Deense woorden zijn samengesteld, dus deze woorden kunnen ook voorkomen als onderdeel van andere woorden, bijvoorbeeld hvedemeal (gewoon meel) of havredrik/mælk (haverdrank/melk). Deze worden meestal gemarkeerd in ingrediëntenlijsten met het allergeen vetgedrukt, bijvoorbeeld havredrik.

Enkele belangrijke uitdrukkingen zijn kan indeholde (kan bevatten), kan indeholde spor af (kan sporen bevatten van) en fri fra (vrij van). Mensen met een ei- of melkallergie moeten zich ook bewust zijn van de Deense woorden die worden gebruikt om veganistisch eten aan te duiden: vegansk of plantebaseret (plantaardig). Verwar dit niet met vegetarisk, wat vegetarisch betekent.

Houd rekening met veel voorkomende Deense voedingsmiddelen die allergenen kunnen bevatten. Sommige voedingsmiddelen die als salade (salat) worden omschreven, bevatten vaak mayonaise, en eieren, vis en schaaldieren zijn allemaal populaire ingrediënten. Wie allergisch is voor vis of schaaldieren moet oppassen voor garnalen (rejer), rivierkreeften (krebs) en haring (sild).

Sauzen en jus bevatten meestal room, boter of melk, dus controleer deze, en er zijn een aantal traditionele Deense taarten die amandel (mandel) bevatten, zoals marsepeinkager (marsepeinenkoekjes) of napoleonshatte.

Praat met het personeel in restaurants

Het kennen van de EU-allergenen kan nuttig zijn bij het lezen van menukaarten en ingrediëntenlijsten in de supermarkt, maar mensen met allergieën moeten bij het bestellen in restaurants niet alleen op schriftelijke informatie vertrouwen.

Bedrijven kunnen besluiten klanten mondeling te informeren over allergenen in hun producten. Dit betekent dat zij op een goed zichtbare plek in het restaurant of café een bord moeten plaatsen waarop staat dat het personeel informatie kan geven over allergenen. Dit kan zoiets zijn als: kunder kan få oplysninger om allergene ingrediënten ved at henvende sig til personalet (“klanten kunnen informatie krijgen over allergenen in ingrediënten door dit aan een medewerker te vragen”).

Dit kan restaurants helpen rekening te houden met het feit dat menu’s vaak met de seizoenen veranderen en mogelijk niet altijd over de meest actuele informatie beschikken.

Bepaal of u een allergiekaart wilt maken of kopen

Denen staan ​​bekend om hun goede kennis van Engels, maar voor mensen met allergieën is het belangrijk dat u er volledig zeker van kunt zijn dat de persoon met wie u praat, heeft begrepen wat u hen probeert te vertellen.

Het kan een goed idee zijn om een ​​kaart in het Deens op te stellen met informatie over uw allergieën, die u aan het personeel kunt laten zien, maar het is ook verstandig om hier niet te veel op te vertrouwen en uw allergieën rechtstreeks met het personeel te bespreken.

Het kan ook een goed idee zijn om het restaurant, indien mogelijk, vooraf op de hoogte te stellen van uw allergieën, zowel telefonisch als online. Als u ervoor kiest een kaart of geschreven bericht te maken om aan het personeel te laten zien, zijn hier enkele nuttige zinnen in het Deens die u kunt opnemen:

• Jeg har en alvorlig/livstruende madallergi – Ik heb een serieuze/levensbedreigende voedsel alergie.
• Jeg er allergisk over for… – Ik ben allergisch voor …
• Jeg kan ikke tale… — Ik kan .. niet eten / Ik ben intolerant voor ….
• Det er ikke en [gluten/laktose]intolerans. – Het is geen [gluten/lactose] intolerantie.

Misschien wilt u ook enkele veelvoorkomende voedingsmiddelen vermelden die vaak uw allergeen bevatten. Voor iemand met een melkallergie kun je bijvoorbeeld het volgende schrijven:

Det betyder at jeg ikke kan spise mælk eller mælkeprodukter som for eksempel smør, fløde, eller ost.

(Dat betekent dat ik geen melk of zuivelproducten zoals boter, room of kaas kan eten.)

Als u allergisch bent voor noten, kunt u uitleggen welke noten er in zitten.

Jeg er allergisk over for nødder, det vil sige hasselnød, valnød, cashewnød, pekannød, paranød, pistacie og macadamianød.

(Ik ben allergisch voor noten, dat wil zeggen hazelnoot, walnoot, cashewnoot, pecannoot, paranoot, pistache en macadamianoot.)

Je kunt ook uitleggen wat je wel kunt eten. Pijnboompitten (pinjekerner) , pinda’s ( jordnødder/pinda’s) en kokosnoten (kokos) zijn bijvoorbeeld geen noten. Mensen met een melkallergie moeten mogelijk uitleggen dat ze eieren (æg) of mayonaise (mayonaise) of sporen van bepaalde voedingsmiddelen (spor af) wel mogen eten.

• Jeg kan godt tåle/spise – Ik kan eten

Wat te doen als u ondanks alles toch een allergische reactie krijgt

U heeft altijd recht op acute zorg in Denemarken, ongeacht waar u vandaan komt. Dit geldt ook voor behandeling van ernstige allergische reacties. Het alarmnummer in Denemarken is 112.

Afhankelijk van waar u vandaan komt, kan het zijn dat u kosten voor ‘acute en continue ziekenhuisbehandeling’ in rekening worden gebracht.

U hoeft niet te betalen als u een publieke ziektekostenverzekering hebt (meestal als u in het land woont) in een ander EU-land, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein of Zwitserland en als u een geldige Europese ziektekostenverzekeringskaart (EHIC) hebt. Ook als u jonger bent dan 18 jaar, hoeft u niet te betalen.

In de regel moeten niet-EU-ingezetenen betalen.