Je hebt veel woorden nodig in je woordenschat om het steeds veranderende Deense weer te beschrijven. Het klimaat van Denemarken kan je in een middag een voorproefje geven van alle vier de seizoenen, dus het is de moeite waard om de woordenschat te kennen die je nodig hebt om het te beschrijven.

Wellicht heeft vaker het gezegde “der findes ikke dårligt vejr, kun dårlig påkældning” (slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding) gehoord nadat ze een doorweekte dag hebben gehad na een fietstocht die zo lekker begon.

Maar er zijn genoeg andere weerzinnen in de Deense taal die alle situaties beschrijven, van strandvejr (strandweer) tot ruskregn (koude regen met wind).

Laten we beginnen met de vier seizoenen (årstider): forår (lente), sommer (zomer), efterår (herfst) en vinter (winter).

In de zomer hoop je waarschijnlijk op lækkert vejr (mooi weer), met solskin (zonneschijn) en grillvejr (barbecueweer) op die lune (zachte) avonden. Gennemsnitstemperaturen (de gemiddelde dagelijkse temperatuur) zal stijgen dankzij de højtryk (hoge druk), waardoor je je een beetje svedig (zweterig) voelt, en het land zal lyse nætter (‘lichte nachten’) ervaren, wanneer de zon ondergaat (soms valt de schemering pas om 23.00 uur).

Je kunt een varmebølge of hedebølge tegenkomen – beide betekenen in feite een hittegolf, maar met een subtiel maar belangrijk verschil. Als we drie dagen achter elkaar een temperatuur van 25 graden hebben, spreken we van een varmebølge. Stijgt de temperatuur tot 28 graden, dan is er sprake van een hedebølge.

In sensommeren (nazomer) kan er wat torden (donder) en lyn (bliksem) zijn, maar als je geluk hebt, zie je misschien een regnbue (regenboog).

In september kan het sensommerweer nog steeds een beetje zon en warmte bieden, in ieder geval tot ongeveer de tijd van de høst (oogst). Overigens wordt het woord voor ‘oogst’ in Zweden en Noorwegen ook gebruikt als het woord voor ‘herfst’, maar Denen geven de voorkeur aan het meer letterlijke efterår.

Uiteindelijk zal het weer echter grå og trist (grijs en somber), overskyet (bewolkt) met skydækning (wolkenbedekking) en blæsende (winderig) worden. Het is tijd om je paraply (paraplu) tevoorschijn te halen, en misschien zelfs je regnjakke (regenjas) en gummistøvler (laarzen).

Laaggelegen tåge of dise (mist of nevel) boven velden kan waarschuwingen over zichtbaarheid opleveren voor automobilisten en fietsers in de vroege ochtend.

Er zijn verschillende woorden voor nedbør (neerslag), waaronder støvregn (motregen, letterlijk ‘stofregen’), byge (bui), styrtregn (stortbui) of skybrud (zware regen of wolkbreuk).

Als het pijpenstelen regent, zeg je “det regner skomagerdrenge” (letterlijk: “het regent schoenmakersjongens”).

November is er eerder dan je denkt en het kan je ertoe aanzetten om Sikke et vejr (“Wat een ellendig weer!”) of zelfs Sikke noget skodvejr! (letterlijk: “wat een sigarettenpeukweer!”) uit te roepen.

“If mange agern spar en hård vinter” betekent dat als er veel eikels van de bomen vallen, er een koude winter wacht.

Uiteindelijk is het winter en beginnen er snefnug (sneeuwvlokken) te vallen.

Er zijn een aantal woorden die op elkaar lijken maar toch duidelijk verschillen over sneeuw (sne): snefog, snedynge en snedrive (allemaal sneeuwdrift) en snefri, wat “sneeuwvrij” kan betekenen, maar ook wanneer kinderen een dag vrij van school krijgen vanwege de sneeuw.

Het meest unieke is misschien wel het zelfstandig naamwoord snefygning, wanneer de wind opsteekt en verse sneeuw de lucht in wordt geblazen, die even danst in de winterkou voordat hij weer op de grond valt.

Tøsne (dooiende sneeuw) zou een teken kunnen zijn dat de temperaturen milder beginnen te worden nu het einde van de winter nadert.

Wanneer het eindelijk weer forår is, hoor je misschien mensen praten over de welkome terugkeer van tocifrede grader (temperaturen in dubbele cijfers) en het eindelijk kunnen uittrekken van hun vintertøj (winterkleding).